He nui noa ake te rahi o ngā pāmu Māori i tō te rahi toharite
Ko te rahi toharite o ngā pāmu Māori e toru whakareanga te nuinga ake i te rahi toharite o ngā pāmu katoa o Aotearoa i te tau 2022, e ai ki ngā whika hou kua whakaputaina e Tatauranga Aotearoa.
E wātea ana anō hoki a Māori farm size much larger than average size i te reo Ingarihi.
I takea mai te rahi toharite nui atu o ngā pāmu Māori i te ōwehenga pāmu rahi nui ake, arā, 16 ōrau o ngā pāmu Māori he neke atu i te 1,000 heketea, ā, he 5 ōrau noa iho mō nga pāmu o ngā iwi katoa o Aotearoa.
"E whakahaere ana ngā uepū Māori i ngā pāmu he maha ōna rāngatira, mō te nuinga, he neke atu i te pāmu rahi toharite o Aotearoa. Tata ki te haurua o ngā pāmu Māori nō ngā uepū Māori, ko rātou hoki te kaiwhakahaere," e ai ki te kaiwhakahaere Tatauranga umanga Māori, ki a Geraldine Duoba.
“I te taha o ngā rahi pāmu nui kē atu, he maha kē atu ngā kararehe o ngā pāmu,” te kī a Geraldine.
I te tau 2022 ko te toharite ia, tata ki te rua whakareanga ake te maha o ngā kararehe o ngā pāmu Māori i ō te pāmu toharite o Aotearoa, tae atu ki:
- e 3 whakareanga ake te maha o ngā pīwhi
- e 2.7 whakareanga ake te maha o ngā hipi
- e 1.5 whakareanga ake te maha o ngā kau miraka.
Te nuinga o ngā pāmu Māori kei te Ika-a-Māui
Ko te nuinga o ngā pāmu Māori (85 ōrau) kei te Ika-a-Māui i te tau 2022. Ko te nuinga o ngā pāmu Māori (85 ōrau) kei te Ika-a-Māui i te tau 2022.
Tata ki te haurua o ngā pāmu Māori kei ngā rohe o Te Moana-a-Toi, kei Waikato me Te Tai Tokerau. Ko ngā momo pāmu i kitea nuitia i ēnei rohe:
- Te Moana-a-Toi, te whakatupu huarākau kiwi, (38 ōrau o ngā pāmu Māori)
- Waikato, te whakatupu kau miraka, (36 ōrau o ngā pāmu Māori)
- Te Tai Tokerau, te whakatupu pīwhi – whāiti, (48 ōrau o ngā pāmu Māori).
He tuhituhi tuarua mō Te tohanga ā-rohe o te tapeke katoa o ngā pāmu Māori, 2022
He rahi kē atu te wāwānga o ngā pāmu iti i Te Moana-a-Toi i ētahi atu rohe. E rua hautoru o ngā pāmu Māori 183 i Te Moana-a-Toi kei raro iho i te 100 heketea i 2022, kia whakatairitea ki te 46 ōrau o ngā pāmu Māori katoa.
He tuhituhi tuarua mō Te tohanga ā-rohe o te tapeke rohe whenua katoa o ngā pāmu Māori, 2022
Neke atu i te rua hautoru o ngā pāmu Māori i te Ika-a-Māui (68 ōrau) me te Waipounamu (71 ōrau) he pāmu kararehe i te tau 2022, tae atu ki ngā pāmu hipi, pīwhi, kau miraka hoki.
He nui kē atu ngā kararehe o ngā pāmu Māori i te Ika-a-Māui, me kī, te tapeke, i ngā mea o te Waipounamu. Ko ngā pāmu i te takiwā o Tūranga-nui-a-Kiwa anake i eke ki te 32 ōrau o ngā hipi me te 27 ōrau o ngā pīwhi i runga i ngā pāmu Māori katoa.
He tuhituhi tuarua mō Te tohanga ā-rohe o te tapeke katoa o ngā pīwhi kei ngā pāmu Māori, 2022
He tuhituhi tuarua mō Te tohanga ā-rohe o te tapeke katoa o ngā hipi kei ngā pāmu Māori, 2022
"Ahakoa ko ngā pāmu kararehe te pāmu e kitea nuitia ana mō ngā pāmu Māori puta noa i Aotearoa, he maha hoki ngā rohe whenua Māori i tāpaea hei ngahere," e ai ki a Geraldine.
Ko ngā pāmu Māori kei te whakamahi i te whitu whakareanga whenua, mō te toharite, mō te ngahere, ina whakaritea ki ngā pāmu katoa o Aotearoa. He nui kē atu te wāwāhanga o ngā pamu o te Waipounamu (33 ōrau) e whakamahia ana mō te ngahere te nuinga i te tau 2022, kia whakatairitea ki te 12 ōrau o ngā pāmu Māori i te Ika-a-Māui.
I kohikohi te Uiuinga Whakanao Ahuwhenua: 2022 i ētahi mōhiotanga mō ngā mahi pāmu puta noa i Aotearoa. I uru ki te uiuinga o 2022 ētahi pātai hou i taea ai e te kaiurupare te kī mai mehemea he pāmu Māori tōna pāmu, me te whakaatu mai me he whakapapa Māori tōna.
"Nā konei kua piki ake te kounga o te raraunga, me te maha o ngā pāmu Māori kua tautohutia e mātou," e ai tā Geraldine.
He maha tonu ngā pāmu iti iho kua tautohutia, kia whakaritea ki ō mua putanga. Nā konei, e kore e taea ngā raraunga nei te whakatairite ki ō mua whakaputanga.
He tuhituhi tuarua mō Te tohanga ā-rohe o te tapeke katoa o ngā pāmu Māori 2022
He mahere o Aotearoa i wāhia ki ngā rohe, e whakaatu nei i te wāwāhanga o ngā tapeke o ngā whenua pāmu Māori mō ia rohe, inā rā:
- Te Whanga-nui-a-Tara, Mōhua, Te Wairau, Ōtākou, me Wharekauri/Rēkohu, kei waenga i te 0 me te 2 ōrau
- Tāmakimakaurau, Te Tai Poutini, Waitaha, me Murihiku, kei waenga i te 2.1 me te 4 ōrau
- Taranaki me Te Matau-a-Māui, kei waenga i te 4.1 me te 6 ōrau
- Te Tai Tokerau, Tūranga-nui-a-Kiwa, me Manawatū-Whanganui, kei waenga i te 6.1 me te 11 ōrau
- Waikato me Te Moana-a-Toi, neke atu ki te 11 ōrau.
He tuhituhi tuarua mō Te tohanga ā-rohe o te tapeke rohe whenua katoa o ngā pāmu Māori 2022
He mahere o Aotearoa i wāhia ki ngā rohe, e whakaatu nei i te wāwāhanga o te tapeke rohe whenua pāmu Māori, mō ia rohe, inā rā:
- Taranaki, Te Whanga-nui-a-Tara, Mōhua, Te Wairau, me Murihiku, kei waenga i te 0 me te 1 ōrau
- Te Tai Tokerau, Tāmakimakarau, Waitaha, Ōtākou, me Wharekauri/Rēkohu, kei waenga i te 1.1 me te 4 ōrau
- Te Moana-a-Toi me Te Tai Poutini, kei waenga 4.1 me te 7 ōrau
- Tūranga-nui-a-Kiwa, Te Matau-a-Māui, me Manawatū-Whanganui, kei waenga 7.1 me te 17 ōrau
- Waikato, neke atu ki te 17 ōrau.
He tuhituhi tuarua mō Te tohanga ā-rohe o te tapeke katoa o ngā pīwhi kei ngā pāmu Māori 2022
He mahere o Aotearoa i wāhia ki ngā rohe, e whakaatu nei i te ōrau o te tapeke o ngā pīwhi kei ngā pāmu Māori mō ia rohe, inā rā:
- Tāmakimakaurau, Te Moana-a-Toi, Taranaki, Te Whanga-nui-a-Tara, Mōhua, Te Wairau, Te Tai Poutini, Ōtākou, Murihiku, me Wharekauri/Rēkohu, kei waenga i te 0 me te 5 ōrau
- Te Tai Tokerau, Waikato, Te Matau-a-Māui me Waitaha kei waenga i te 5.1 me te 15 ōrau
- Manawatū-Whanganui, kei waenga i te 15.1 me te 25 ōrau
- Tūranga-nui-a-Kiwa, kei waenga i te 25.1 me te 35 ōrau.
He tuhituhi tuarua mō Te tohanga ā-rohe o te tapeke katoa o ngā hipi kei ngā pāmu Māori 2022
He mahere o Aotearoa i wāhia ki ngā rohe, e whakaatu nei i te ōrau o ngā hipi kei ngā pāmu Māori katoa mō ia rohe, inā rā:
- Te Tai Tokerau, Tāmakimakaurau, Te Moana-a-Toi, Taranaki, Te Whanga-nui-a-Tara, Mōhua, Te Wairau, Te Tai Poutini, Waitaha, Ōtākou, Murihiku, me Wharekauri/Rēkohu, kei waenga i te 0 me te 5 ōrau
- Waikato, kei waenga i te 5.1 me te 15 ōrau
- Manawatū-Whanganui, me Te Matau-a-Māui kei waenga i te 15.1 me te 25 ōrau
- Tūranga-nui-a-Kiwa, kei waenga i te 25.1 me te 35 ōrau.
Ngā uiui a te hunga pāpāho
Lennard Gui
021 285 9191
media@stats.govt.nz